Kim był Władysław Hermaszewski?
Władysław Hermaszewski był postacią niezwykłą, której życie splatało się z burzliwymi dziejami Polski XX wieku. Urodzony 4 stycznia 1928 roku w malowniczych Lipnikach, na Kresach Wschodnich Rzeczypospolitej, od najmłodszych lat doświadczał złożoności polskiej historii. Choć jego późniejsza kariera wojskowa i naukowa budzi podziw, to właśnie wczesne lata i tragiczne doświadczenia z okresu II wojny światowej ukształtowały jego charakter i determinację. Jego losy są nierozerwalnie związane z losami jego rodziny, a zwłaszcza z tragicznymi wydarzeniami, które dotknęły jego bliskich.
Wczesne lata i pochodzenie rodziny
Wczesne lata Władysława Hermaszewskiego upłynęły w atmosferze rodzinnej wsi Lipniki, położonej na Wołyniu. To tam, w otoczeniu przyrody i tradycji kresowych, stawiał swoje pierwsze kroki. Pochodzenie rodziny, choć nie zawsze szczegółowo opisywane, osadza go w kontekście polskiej społeczności zamieszkującej te ziemie, która wkrótce miała stać się areną dramatycznych wydarzeń. Dzieciństwo na wsi, z dala od wielkomiejskiego zgiełku, z pewnością wpłynęło na jego późniejszą wrażliwość i przywiązanie do korzeni.
Tragiczne doświadczenia z okresu II wojny światowej
II wojna światowa brutalnie przerwała beztroskie dzieciństwo Władysława Hermaszewskiego. Okres ten naznaczony był rzezią wołyńską, tragicznym wydarzeniem, które odcisnęło głębokie piętno na jego rodzinie i osobiście na nim. W wyniku tych okrutnych działań stracił 19 członków rodziny, w tym swojego ukochanego ojca. Te straty, niewyobrażalne dla większości ludzi, stały się dla młodego Władysława bolesną lekcją życia, hartując jego ducha i determinację do przetrwania w najtrudniejszych warunkach. Przeżycie takich traum w młodym wieku z pewnością wpłynęło na jego późniejsze postrzeganie świata i potrzebę budowania silnej obronności kraju.
Kariera wojskowa i osiągnięcia lotnicze
Po wojnie, w obliczu nowej rzeczywistości, Władysław Hermaszewski skierował swoje kroki ku wojskowości, a konkretnie ku lotnictwu. Jego kariera wojskowa była dynamiczna i pełna sukcesów, a jego pasja do przestworzy przerodziła się w imponujące osiągnięcia lotnicze. Był nie tylko dowódcą, ale i człowiekiem o głębokiej wiedzy teoretycznej, co pozwoliło mu na realizację ambitnych projektów i przekraczanie kolejnych granic.
Wykształcenie i awanse wojskowe
Droga Władysława Hermaszewskiego do stopnia generała brygady była procesem stopniowego rozwoju i zdobywania doświadczenia. Po ukończeniu pięciu klas szkoły powszechnej w rodzinnej wsi, a następnie po repatriacji w 1945 roku, która skierowała go do Wołowa, jego edukacja nabrała wojskowego charakteru. Kluczowym etapem było ukończenie Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Dęblinie w latach 1948–1950. Dęblin, kolebka polskiego lotnictwa, stanowił doskonały fundament pod jego dalszą karierę. Służba w prestiżowych jednostkach, takich jak 2 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego „Kraków” i 1 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego „Warszawa”, pozwoliła mu zdobyć cenne doświadczenie w powietrzu. Następnie przeszedł szkolenie na samoloty odrzutowe w ZSRR, co było kluczowe w kontekście rozwoju nowoczesnego lotnictwa wojskowego tamtych czasów. Jego determinacja i zaangażowanie zaowocowały licznymi awansami wojskowymi, które stopniowo prowadziły go na szczyty hierarchii wojskowej, aż do uzyskania stopnia generała brygady.
Służba w Wojskach Obrony Powietrznej Kraju
Istotną część służby Władysława Hermaszewskiego stanowiła jego działalność w Wojskach Obrony Powietrznej Kraju. Była to formacja kluczowa dla bezpieczeństwa państwa, odpowiedzialna za ochronę polskiej przestrzeni powietrznej przed potencjalnymi zagrożeniami. Jego doświadczenie jako pilota myśliwskiego, a także późniejsze stanowiska dowódcze, pozwoliły mu na aktywne uczestnictwo w budowaniu i modernizacji tych sił. Dowodzenie 31 Pułkiem Lotnictwa Myśliwskiego w Babicach było świadectwem jego zdolności przywódczych i strategicznego myślenia w kontekście obronności kraju. Służba w tej formacji wymagała nie tylko doskonałego wyszkolenia technicznego, ale także umiejętności koordynacji działań i szybkiego reagowania na zmieniające się zagrożenia.
Rekordowe loty i doświadczenie pilota
Władysław Hermaszewski był pilotem o niezwykłym doświadczeniu, które potwierdzała liczba 5000 godzin spędzonych w powietrzu. To imponujący wynik, zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, że ponad 3500 godzin nalatał na samolotach odrzutowych i ponaddźwiękowych. Jego umiejętności wykraczały jednak poza rutynowe loty. W 1960 roku zapisał się na kartach historii lotnictwa, prowadząc światowy rekordowy szyk 64 samolotów odrzutowych, który przeleciał nad polami Grunwaldu. To wydarzenie, znane jako „tafla”, było nie tylko demonstracją potęgi polskiego lotnictwa, ale także świadectwem jego mistrzostwa pilotażu i zdolności dowódczych. Był pilotem wojskowym I klasy, co jest najwyższym możliwym wyróżnieniem w tej dziedzinie.
Doktorat i praca naukowa
Kariera Władysława Hermaszewskiego nie ograniczała się jedynie do działań praktycznych w powietrzu. Posiadał również głębokie zaangażowanie w rozwój naukowy w dziedzinie wojskowości. W 1970 roku obronił doktorat z nauk wojskowych, a jego praca nosiła tytuł „Rola lotnictwa myśliwskiego we współczesnej obronie powietrznej”. Ten tytuł naukowy świadczy o jego wszechstronności i zdolności do analitycznego podejścia do zagadnień obronności. Jego praca naukowa stanowiła cenny wkład w rozwój teorii wojskowości, a jego rozważania na temat roli lotnictwa myśliwskiego były z pewnością inspiracją dla przyszłych pokoleń oficerów i naukowców.
Życie prywatne i dziedzictwo
Choć życie zawodowe generała Władysława Hermaszewskiego było pełne wyzwań i sukcesów, jego życie prywatne również zasługuje na uwagę. Jego relacje rodzinne, a także późniejsza działalność na emeryturze, ukształtowały jego dziedzictwo, które wykracza poza sferę wojskowości.
Rodzina: brat Mirosław i dalsze losy
Jednym z najbardziej znanych aspektów życia prywatnego Władysława Hermaszewskiego jest jego pokrewieństwo z Mirosławem Hermaszewskim, pierwszym polskim kosmonautą. Ta niezwykła więź braterska, choć często zestawiana w kontekście ich odmiennych ścieżek kariery – jeden w przestworzach ziemskich, drugi w kosmicznych – stanowi ważny element historii rodziny. Tragiczne wydarzenia II wojny światowej, które dotknęły rodzinę, z pewnością wzmocniły ich więzi i wzajemne wsparcie. Choć szczegółowe losy dalszej rodziny nie zawsze są publicznie dostępne, to sama obecność tak wybitnych postaci w jednym rodzie świadczy o niezwykłym potencjale i determinacji.
Autor wspomnień i działalności na emeryturze
Po zakończeniu czynnej służby wojskowej, Władysław Hermaszewski nie spoczął na laurach. Jego bogate doświadczenia i przeżycia stały się inspiracją do spisania wspomnień. Jest autorem kilku cennych publikacji, w tym książek takich jak „Moje przestworza” i „Echa Wołynia”. Te dzieła pozwalają czytelnikom zajrzeć w głąb jego życia, poznać jego refleksje na temat służby, rodziny i trudnych doświadczeń. Co więcej, na emeryturze pełnił funkcję prezesa Zarządu Głównego Aeroklubu PRL, co świadczy o jego nieustającej pasji do lotnictwa i zaangażowaniu w promowanie tej dziedziny. Jego działalność po zakończeniu kariery wojskowej podkreśla jego oddanie sprawom, które były mu bliskie przez całe życie.
Ostatnie lata i śmierć Władysława Hermaszewskiego
Ostatnie lata życia generała Władysława Hermaszewskiego były równie niezwykłe, co cała jego dotychczasowa droga. Jego śmierć, która nastąpiła w dramatycznych okolicznościach, zakończyła życie człowieka o wyjątkowym hartem ducha i bogatym dorobku.
Władysław Hermaszewski zmarł 26 lipca 2002 roku w okolicach Bracka, na terenie Syberii. Jego śmierć nastąpiła podczas myśliwskiego safari, w nietypowych i tragicznych okolicznościach – w nurtach rzeki Angary. To niezwykłe zakończenie życia, dalekie od spokojnej starości, podkreśla jego nieustającą potrzebę aktywności i poszukiwania nowych wyzwań, nawet w podeszłym wieku. Jego ostatnia podróż miała miejsce na odległych terenach Syberii, co stanowi swoisty kontrast do jego wczesnych lat spędzonych na Kresach. Generał został pochowany z honorami na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, miejscu spoczynku wielu zasłużonych dla Polski żołnierzy i postaci historycznych. Jego grób jest świadectwem jego służby i poświęcenia dla ojczyzny.
Witaj, jestem Jan Biernacki. Zawód dziennikarza daje mi możliwość łączenia mojej ciekawości świata z pasją do pisania. Każdy dzień w tej pracy to dla mnie szansa na poznawanie nowych tematów.
